İnternete Nasıl Bağlandığımızı Biliyor Musunuz? Sualtı İnternet Kabloları Hakkında Şaşırtıcı Gerçekler

Uluslararası internet bilgilerinin %95’inden fazlası okyanus altı iletişim kabloları adı verilen kablolarla taşınmaktadır. Derinliği Everest Dağı yüksekliği kadar olan bu kablolar yüzbinlerce metre uzunluğundadır. Döşenmesi zor ve kıymetli olan bu kablolar, genel olarak mercan resifleri, balık habitatları ve ekolojik habitat dikkate alınarak özel teknelerle döşenir.

Sığ sulardaki kablolar konserve içeceklerle aynı çapta iken, derin sulardaki kablolar keçeli kalem kalınlığındadır. Derin sularda çok fazla hareket olmadığından kablolar daha az korumaya ihtiyaç duyar. Sığ sudaki kablolar, yüksek basınçlı su jetleri ile kumun altına gömülür. Kabloların gideceği yer ve uzunluğu, kablo döşeme fiyatını doğrudan etkiler.

Köpekbalıklarının neden su altı iletişim kablolarını kemirdiği konusunda bir fikir birliği yoktur. Elektromanyetik alanla alakalı olduğunu düşünenler var ve muhtemelen sadece kabloları merak ediyorlar… Köpek balıkları bazen internet kablolarını kemirirken zarar verebiliyorlar ama neyse ki kablo arızalarının %1’inden daha azını oluşturuyor. Google gibi şirketler, kablolarını köpek balıklarından korumak için özel kaplamalar üretiyor.

Birkaç yılda bir, inşaat işçileri yanlışlıkla kabloları boşa harcıyor ve kıta genelinde interneti kapatıyor. Okyanus altı kablolar için su altında pek çok tehlike vardır. Köpekbalıkları bir yana, doğal afetler, balık ağları ve gemi çapaları internet kablolarına zarar verebilir. Toronto merkezli bir firma, Tokyo ve Londra’yı birbirine bağlamak için Arktik Okyanusu boyunca bir kablo çekmeyi teklif etti. Geçmişte bu imkansız görülse de iklim değişikliği ve eriyen buzlar sayesinde çok değerli de olsa hayata geçirilebilecek projelerden biri olarak görülmeye başlandı.

1854 yılında, İrlanda ve Newfoundland’ı birbirine bağlayan ilk transatlantik kablonun üretimi başladı. Bu kablo dört yılda döşendi ve ilk mesaj gönderildi.

Soğuk Savaş döneminde, SSCB iki deniz üssünün ortasında sıklıkla zayıf kodlanmış mesajlar iletti. Sovyet yetkilileri, bu üsler sensörlerle dolu Sovyet bölgelerinde bulunduğu ve su altı kablolarıyla doğrudan temas halinde olduğu için güçlü şifrelemenin gereksiz olduğunu düşündüler.

SSCB savunmasını delip geçebilen özel bir denizaltı olan USS Halibut bu kabloyu bularak dinleme cihazı yerleştirdi ve kablolardan geçen aylık verileri topladı. IVY BELLS adı verilen bu operasyon, eski NSA analisti Robert Pelton’ın operasyon ve görevle ilgili bilgileri SSCB’ye satmasıyla tehlikeye girdi.

Amerikalı bilim adamları, mühendisler ve şirketler dünya çapında telekomünikasyon altyapısının inşasında büyük rol oynadığından, elektronik casusluk söz konusu olduğunda Amerika Birleşik Devletleri’ne bir avantaj sağlıyor. Birçok data hattının Amerika üzerinden geçiyor olması da radyo dinlemeyi çok daha kolaylaştıran etkenlerden biridir.

Eski bir NSA analisti olan Edward Snowden tarafından çalınan belgeler gün ışığına çıktığında, birçok ülke Amerikan casuslarının kulak misafiri olmasına öfkelendi ve internet altyapılarını yeniden yapılandırmayı düşünmeye başladı.

Örneğin Brezilya, özellikle Amerikan şirketlerinin müdahalesini önlemek için Amerika Birleşik Devletleri’ni tamamen atlamayı ve Portekiz üzerinden telgraf çekmeyi seçti.

2022 itibariyle yörüngede 5000’den fazla uydu var. Kuyruklu yıldızlara iniş sondaları, asteroitleri yörüngeden saptırmak, gelecekte yaşamak… Görünüşe göre uzaydan internete bağlanmak, okyanus boyunca kablo döşemekten daha uygun bir yol.

Fiber optik kablolar ve irtibat uydularının her ikisi de 1960’larda geliştirilmiş olmasına rağmen, uyduların iki yönlü bir sorunu vardır: gecikme ve bit kaybı. Uzaya sinyal gönderip almak biraz zaman alıyor. Bu arada araştırmacılar, bilgiyi ışık hızının yüzde 99,7’si hızında iletebilen optik fiberler geliştirdiler.

Denizaltı kabloları olmadan internetin nasıl olacağı hakkında bir fikir edinmek için, ağ ile fiziksel temasın olmadığı tek kıta olan Antarktika’yı ziyaret edebilirsiniz. Kıta uyduları ile teması sağlar ve bant genişliği oldukça yüksektir. Sürmekte olan değerli iklim araştırmalarını düşündüğümüzde bu hiç de küçük bir sorun değil. Antarktika araştırma istasyonları bugün uzayda iletebileceklerinden daha fazla bilgi üretiyor.

Masanızın arkasından tam olarak ulaşamadığınız bir ethernet kablosunu değiştirmek size zor geliyorsa, okyanusun dibindeki kırık bir bahçe hortumunu değiştirmek sizin için çok daha zahmetli olacaktır. Bir su altı kablosu hasar gördüğünde, özel onarım gemilerinde onarılır.

İyi haber şu ki, her birinden binlerce ölümcül volt geçen bir su altı temas telini kesmek zahmetli. Su altı bağlantı kablosunu kesmek zor olsa da imkansız değildir. 2013 yılında, Mısır’daki İskenderiye’nin hemen kuzeyinde, dalgıç giysili adamlar üç kıtayı birbirine bağlayan 12.500 mil uzunluğundaki kabloyu kasıtlı olarak kestiler. Hat düzeltilene kadar Mısır’daki internet gülen yüzleri yüzde 60 düştü.

Kablo sığ suda ise, kabloyu tutmak ve yüzeye çekmek için robotlar kullanılır. Kablo derin sudaysa (6500 fit veya daha derin), gemiler kabloyu tutan ve onarım için üst kısmı kaldıran özel olarak tasarlanmış cihazları indirir. İşleri kolaylaştırmak için, cihazlar bazen hasarlı kabloyu ikiye böler ve tamir gemileri her bir ucu ayrı ayrı kaldırarak suyun üstüne yama yapar.

2023’e kadar, okyanus tabanında 500’den fazla temas kablosu var. Denizaltı kablolarının ömrü 25 yıldır ve bu süre zarfında kapasite açısından ekonomik olarak uygun kabul edilir. Bununla birlikte, küresel veri tüketimi son yıllarda muazzam bir şekilde artmıştır. 2013 yılında internet trafiği kişi başı 5 gigabayttı.

Finlandiya, her bant aboneliği için ayda 36 GB bilgi ile 2023’te dünyanın en yüksek bilgi tüketim oranına sahip ülkesidir. Neyse ki, modülasyon teknikleri ve denizaltı sınır terminal ekipmanlarındaki iyileştirmelerle, bazı yerlerde kablo kapasitesi %8000’e kadar arttı. Günümüz trafiğini elimizdeki kablolarla karşılayabiliyoruz.